Lược sử về Kỹ thuật Mixing - Phần 1: Sự ra đời của âm thanh Stereo
- luantranltstudio
- Nov 8
- 4 min read
Updated: Nov 14
08/11/2025
Bài viết này không bao gồm tất cả lịch sử của ngành mixing, mà chỉ tóm tắt một số mốc phát triển quan trọng — những yếu tố đã và đang ảnh hưởng đến các kỹ sư mix ngày nay.
Xin lưu ý rằng các sự kiện được chọn cũng mang tính chủ quan ở một mức độ nhất định, dựa trên những cột mốc mà Luân cho rằng có thể khơi gợi sự hứng thú cho người đọc.
1931: Alan Dower Blumlein và sự ra đời của âm thanh Stereo
Năm 1931, Alan Dower Blumlein nộp và được cấp bằng sáng chế mô tả hơn 70 ý tưởng liên quan đến công nghệ âm thanh nổi (stereo).
Câu chuyện được truyền lại rằng, trong một lần cùng vợ là Doreen đi xem phim, Blumlein cảm thấy khó chịu vì âm thanh đơn kênh (mono) từ loa không khớp với vị trí các diễn viên trên màn hình — và từ sự bực bội đó, ý tưởng về stereo ra đời.
Ngoài ra, trong Thế chiến II, Blumlein còn tham gia hỗ trợ phát triển hệ thống radar sơ khai phục vụ quân đội, đồng thời ghi lại một trong những bản thu stereo đầu tiên tại EMI Recording Studios ở London (sau này được đổi tên thành Abbey Road Studios).
Dưới đây là một bức ảnh của Studio 1 tại EMI Recording Studios vào thời kỳ đó (nay là Abbey Road Studios).
1947: Bill Putnam – Người đầu tiên sử dụng hiệu ứng Reverb nhân tạo
Năm 1947, Bill Putnam, kỹ sư thu âm huyền thoại và cũng là nhà sáng lập của Universal Audio, Inc., đã lần đầu tiên ứng dụng hiệu ứng reverb nhân tạo trong thu âm.
Cụ thể, trong quá trình thu ca khúc “Peg O’ My Heart” của nhóm The Harmonicats, ông đã sáng tạo bằng cách đặt một chiếc micro và một chiếc loa trong phòng tắm của studio, rồi thu lại âm thanh phản hồi tự nhiên của căn phòng để tạo nên hiệu ứng vang (reverb).
Đây được xem là bước ngoặt lớn trong lịch sử âm thanh, mở đầu cho việc mô phỏng không gian âm học bằng kỹ thuật nhân tạo, thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào môi trường thu thực tế.
Âm thanh guitar trong bản thu này — dù đã hơn nửa thế kỷ — vẫn giữ được độ vang và độ tự nhiên đáng kinh ngạc. Bạn có thể nghe lại bản thu “Peg O’ My Heart” trên YouTube để cảm nhận rõ sự khác biệt mà hiệu ứng này mang lại.
1953: Sự ra đời của máy ghi băng đa kênh (Multi-Track Tape Machine)
Năm 1953, Les Paul, phối hợp cùng công ty Ampex, đã phát triển máy ghi băng đa kênh 8 track đầu tiên — một thiết bị có khả năng ghi và đồng bộ 8 kênh âm thanh riêng biệt trên một cuộn băng từ rộng 1 inch.
Đây là một bước ngoặt mang tính cách mạng trong lịch sử thu âm, vì nó cho phép kỹ sư ghi nhiều nhạc cụ riêng biệt trên các track riêng biệt, rồi chỉnh sửa, mix sau này mà không cần thu lại toàn bộ bài hát — mở đường cho toàn bộ quy trình sản xuất âm nhạc hiện đại.
Theo Les Paul Foundation, phát minh này đã trở thành một trong những thành phần thiết yếu của mọi phòng thu trên thế giới. Đọc thêm tại đây.
Trong ảnh là studio của Les Paul, với chiếc máy Ampex 8 track khổng lồ (được ông đặt biệt danh là “The Octopus” – Bạch tuộc) nằm bên phải — biểu tượng của thời kỳ khởi đầu cho kỹ thuật multi-tracking mà chúng ta vẫn đang sử dụng đến ngày nay.
1958: Những bản thu Pop đầu tiên phát hành dưới định dạng Stereo
Năm 1958, hãng đĩa Capitol Records đã chính thức giới thiệu âm thanh stereo đến công chúng qua 10 album nhạc pop đầu tiên được phát hành ở định dạng này.
Đây được xem là cột mốc quan trọng trong lịch sử sản xuất âm nhạc đại chúng, đánh dấu thời điểm các hãng thu âm bắt đầu chuyển từ mono (âm thanh đơn kênh) sang stereo (âm thanh hai kênh tách biệt – trái và phải), giúp người nghe cảm nhận được không gian, chiều sâu và vị trí của từng nhạc cụ trong bản phối.
Một trong những bản phát hành thời kỳ đó là bản thu “duophonic”, trong đó các kỹ sư đã chuyển đổi bản mono gốc sang stereo giả lập bằng kỹ thuật xử lý pha và EQ – cho phép tạo cảm giác âm thanh rộng hơn dù chưa phải là thu stereo thật sự.
Dưới đây là liên kết đến một bản phát hành “duophonic” kèm phần so sánh giữa các bản mono và stereo đầu tiên, cùng với liên kết tới bài viết gốc công bố trên trang friktech.com, ghi lại khoảnh khắc lịch sử khi stereo chính thức bước vào thế giới nhạc pop.
/Hết phần 01/
Comments